Praktyka kliniczna

Torbiele lub cysty jajników występują powszechnie u zwierząt domowych (5), u których manifestują się klinicznie w formie różnorodnych ginekopatii (2, 8), powodując niejednokrotnie nadmierną estrogenizację organizmu (12). Miano torbieli uzyskują uwypuklone struktury wypełnione surowiczym płynem, przy czym rozwój, wielkość i częstotliwość ich występowania są uwarunkowane gatunkiem zwierzęcia (3, 13). Twory te znajdują się stosunkowo często na gonadach suk w starszym wieku, zwłaszcza u samic, u których przez dłuższy czas stosowano progestageny (13). Z tego względu, że torbiele tworzą się z różnych partii jajnika, struktury te mogą posiadać lub nie różną aktywność hormonalną. Dlatego generalnie cysty w zależności od źródła ich powstawania można podzielić na aktywne hormonalnie torbiele pochodzenia pęcherzykowego (pęcherzykowe, luteinowe i cysty ciałka żółtego) oraz nieaktywne hormonalnie torbiele pochodzenia niepęcherzykowego (cysty nabłonkowe, sieci jajnika, cysty okołojajnikowe lub inaczej parajajnikowe) (1, 11).

Okres okołoporodowy jest związany z nasilonym ryzykiem strat płodowo-noworodkowych. Sprzyjają im choroby dotykające samice w ciąży, a szczególnie w ostatniej jej fazie, choroby okresu poporodowego, a przede wszystkim sam poród, jeżeli jego przebieg jest powikłany. Istotnym czynnikiem jest długość porodu. Wraz ze wzrostem liczebności miotu (ponad 5) i przerw pomiędzy rodzeniem poszczególnych płodów oraz wydłużeniem całkowitego okresu wypierania płodów (zwłaszcza ponad 6 godzin) rośnie zagrożenie dla życia potomstwa (5, 10, 25). Przy tym istotnym problemem jest niedotlenienie powstające u części płodów jeszcze w drogach rodnych (np. wskutek odklejania się łożyska) lub tuż po narodzeniu – przy zaburzeniach oddechowych. Niedotlenienie stanowi główną przyczynę śmiertelności przedporodowej (rodzenie martwych płodów) oraz wczesnej śmiertelności neonatalnej.

Okres świąteczny tradycyjnie związany jest z przygotowaniem dużej ilości potraw, w tym słodyczy. Zaaferowani świątecznymi przygotowaniami właściciele mogą często nie dopilnować swoich zwierząt. Mimo informowania opiekunów dalej zdarzają się też przypadki niewiedzy, że produkty zawierające kakao (fermentowane, prażone i mielone ziarna kakaowca Theobroma cacao) są dla psów i kotów bardzo niebezpieczne. Statystyka podaje, że zatrucia produktami zawierającymi czekoladę zdarzają się najczęściej w święta Bożego Narodzenia, a następnie, szeregując według liczby zgłoszeń do lekarza weterynarii: święta wielkanocne, halloween i walentynki (5).

Pierwsze zacielenie jest ważne z punktu widzenia dalszej płodności, wydajności i kosztów utrzymania młodzieży. Na co zwrócić uwagę przy pierwszej inseminacji?